Tọa đàm : « Khuôn mẫu văn hóa và Cộng đồng Pháp ngữ »
Hà Nội, ngày 10 tháng 11 năm 2025
Tại phòng 509 A1, Trường Đại học Ngoại ngữ – Đại học Quốc gia Hà Nội, buổi tọa đàm « Khuôn mẫu văn hóa và Cộng đồng Pháp ngữ » đã diễn ra với sự tham dự của giảng viên và sinh viên QH2023 Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp.
Diễn giả của chương trình là Tiến sỹ Manuel Jobert, Phó Hiệu trưởng kiêm Giám đốc Viện Quốc tế Pháp ngữ – Trường Đại học Lyon 3, CH Pháp. Trong gần hai giờ, ông đã chia sẻ những góc nhìn sâu sắc về khuôn mẫu văn hóa Pháp – Việt, giao tiếp liên văn hóa, trao đổi học thuật giữa hai quốc gia và vai trò của văn học trong việc xây dựng bản sắc văn hóa.
Mở đầu, ông Jobert trình bày các hình ảnh điển hình mà người Pháp và người Việt thường hình dung về nhau: người Pháp được xem là lý trí, yêu tự do và đề cao cá nhân; người Việt lại gắn với sự khiêm nhường, tôn trọng tập thể và đề cao hòa hợp. Theo ông, những định kiến này không hoàn toàn sai mà phản ánh giá trị văn hóa cốt lõi của mỗi dân tộc. Trong hợp tác, tư duy phản biện của người Pháp và tính kỷ luật, linh hoạt của người Việt có thể bổ sung cho nhau để tạo ra hiệu quả bền vững.
Dựa trên mô hình Hofstede, diễn giả làm rõ các khác biệt chính: Việt Nam thiên về tính thứ bậc và tập thể, Pháp hướng tới bình đẳng và cá nhân; người Pháp đề cao tranh luận và logic, trong khi người Việt coi trọng sự đồng thuận; Pháp coi thời gian tuyến tính và chính xác, còn Việt Nam linh hoạt, coi trọng mối quan hệ hơn là giờ giấc. Ông nhấn mạnh: “Sự khác biệt không phải là trở ngại, mà là cơ hội để hai bên học hỏi lẫn nhau.”
Ở phần tiếp theo, ông Jobert bàn về giao tiếp trong môi trường học đường, nơi giao thoa văn hóa diễn ra hàng ngày. Người Pháp nói trực tiếp, khuyến khích phản biện; người Việt thiên về cách diễn đạt gián tiếp, tránh xung đột. Ông khuyến nghị năm nguyên tắc hợp tác hiệu quả: quan sát và lắng nghe, tôn trọng bối cảnh, linh hoạt về thời gian, phê bình khéo léo và xây dựng niềm tin trước khi làm việc chung.
Phần cuối, ông Jobert nhấn mạnh văn học như chiếc cầu nối văn hóa, qua hai tác giả tiêu biểu: Marguerite Duras và Anna Moï. Nếu Duras tái hiện những ký ức chia cách giữa Đông và Tây trong L’Amant, thì Moï khẳng định bản sắc Việt Nam hậu thuộc địa qua Le pays sans nom, nơi ngôn ngữ Pháp trở thành phương tiện biểu đạt tự do và sáng tạo.
Buổi hội thảo khép lại trong không khí sôi nổi, với nhiều câu hỏi của sinh viên về giao tiếp liên văn hóa và bản sắc trong thế giới toàn cầu hóa. Qua những chia sẻ tâm huyết, ông Manuel Jobert đã gửi gắm thông điệp: hiểu biết văn hóa giúp con người không chỉ giao tiếp hiệu quả hơn, mà còn hiểu rõ hơn chính mình trong thế giới đa dạng hôm nay.
